Gall y ffordd yr ydym yn ffermio ac yn bwyta wneud byd o wahaniaeth. Mae organig yn system ffermio 'agroecolegol' sy'n cynnig llawer o fanteision.

• Mae'n well i'r blaned
• Mae ganddi safonau lles anifeiliaid uwch
• Mae'n well i fywyd gwyllt
• Mae'n well i bobl

Trwy ddewis bwyd organig y tro nesaf y byddwch chi'n siopa, rydych chi'n helpu i gefnogi ffordd o ffermio sy'n:

Yn well i'r blaned

Wedi'i gynllunio i barchu natur ac i wella iechyd priddoedd, dŵr ac aer, mae ffermio organig yn arwain y ffordd o ran cynaliadwyedd.

Mewn gwirionedd, pe bai tir amaeth Ewrop i gyd yn dilyn egwyddorion organig, gallai allyriadau amaethyddol ostwng 40-50% erbyn 2050, gyda digon i fwydo diet iach y boblogaeth gynyddol.

Anogir ffermwyr organig i 'gau'r ddolen' ar eu ffermydd, gan wneud defnydd o'r hyn sydd wrth law a chyfyngu ar y defnydd o adnoddau a fewnforir.

Mae hyn yn golygu:

Dim gwrteithiau artiffisial

Mae ffermio organig yn lleihau'r risg o lygredd amgylcheddol ac yn helpu i leihau allyriadau nwyon tŷ gwydr trwy gyfyngu'n ddifrifol ar y defnydd o wrteithiau cemegol a phlaladdwyr gweithgynhyrchu, sy'n dod o losgi tanwydd ffosil.

Yn lle hynny, rhaid i ffermwyr organig ddefnyddio priddoedd ffrwythlon adeiledig yn naturiol, gan ddefnyddio compost a thail (sy'n aml yn dod o'u fferm eu hunain neu fuchesi lleol), a chylchdroi eu cnydau i gadw pridd yn iach.

Mae gwrteithiau nitrogen synthetig hefyd yn gyfrifol am gynnydd mewn ocsid nitraidd yn yr atmosffer, nwy tŷ gwydr sydd 300 gwaith yn fwy cryf na charbon deuocsid.

Priddoedd iachach, sy'n storio mwy o garbon

Pridd yw un o’n hofferynnau pwysicaf yn y frwydr yn erbyn newid hinsawdd – mae 2,500 biliwn tunnell o garbon yn cael ei storio ym mhriddoedd y byd! Mae hynny'n fwy nag yn y planhigion, y coed a'r awyrgylch gyda'i gilydd.

Mae ffermio organig yn creu priddoedd iach, byw trwy eu maethu â chompost, cnydau sefydlogi nitrogen, a chylchdroi cnydau. O ganlyniad, mae tir fferm organig yn storio (neu'n 'atafaelu') mwy o garbon - ar gyfartaledd 3.5 tunnell ychwanegol am bob hectar), ac mae priddoedd organig tua 25% yn fwy effeithiol o ran storio carbon yn y tymor hir.

Yn lle hynny, rhaid i ffermwyr organig ddefnyddio priddoedd ffrwythlon adeiledig yn naturiol, gan ddefnyddio compost a thail (sy'n aml yn dod o'u fferm eu hunain neu fuchesi lleol), a chylchdroi eu cnydau i gadw pridd yn iach.

Yn well i natur a bywyd gwyllt

Mae 41% o rywogaethau bywyd gwyllt Prydain wedi prinhau ers 1970, ac mae mwy nag 1 o bob 10 yn wynebu difodiant ar hyn o bryd. Mae arferion ffermio dwys, yn enwedig defnyddio plaladdwyr, wedi’u nodi fel prif yrrwr y gostyngiadau hyn, ond mae ffermio organig yn cynnig dewis arall.

Mae ffermydd organig yn hafan i fywyd gwyllt ac yn darparu cartrefi i wenyn, adar a gloÿnnod byw. Ar gyfartaledd, mae bywyd planhigion, pryfed ac adar 50% yn fwy niferus ar ffermydd organig, ac mae tua 75% yn fwy o wenyn gwyllt ar ffermydd organig. Mae yna nifer o resymau am hyn.

Mae ffermwyr organig yn defnyddio llai o blaladdwyr

A dim ond o dan amgylchiadau cyfyngedig iawn. Mae ffermwyr organig yn dibynnu ar ecosystem gyfan i gadw plâu dan reolaeth, lle mae anifeiliaid fel chwilod ac adar yn bwydo ar blâu fel pryfed gleision a gwlithod.

Pe bai plaladdwyr yn cael eu disodli gan arferion ffermio mwy cynaliadwy fel organig, gallai hyn arafu neu wrthdroi'r dirywiad mewn pryfed!

Mae defnydd tir ar ffermydd organig yn fwy cyfeillgar i natur

Oeddet ti'n gwybod? Am bob cynnydd o 10% mewn cynefinoedd sy’n gyfeillgar i wenyn – fel yr hyn a geir ar ffermydd organig – mae niferoedd gwenyn ac amrywiaeth yn cynyddu dros draean!

Gan fod ffermwyr organig yn dibynnu ar ecosystemau iach i reoli plâu a diogelu eu priddoedd, maent yn tueddu i ffermio mewn ffordd sy’n annog bywyd gwyllt, fel plannu coed, ‘cloddiau chwilod’ ac ymylon blodau gwyllt, a chloddio pyllau o amgylch eu caeau. Mae hyn yn golygu bod ffermydd organig yn fwy amrywiol yn ecolegol.

Mae ffermio organig yn cefnogi dŵr glanach i fywyd gwyllt

Gall y gwrtaith nitrogen a ddefnyddir mewn ffermio confensiynol greu 'parthau marw cefnfor' sy'n amddifadu bywyd o dan ddŵr o ocsigen hanfodol. Gall hyn ladd pysgod a bywyd dyfrol arall. Mae safonau organig yn gwahardd defnyddio'r gwrtaith gweithgynhyrchu hyn, gan leihau'r risg o lygredd mewn afonydd, moroedd a dyfrffyrdd.

Ac mae'n well i Bobl

Efallai eich bod yn gofyn i chi'ch hun a yw bwyd organig yn fwy diogel na chynhyrchion confensiynol.

Mae ffermio organig yn cysylltu ein hiechyd ein hunain ac iechyd ein planed, ein hanifeiliaid a’n bywyd gwyllt:

• Llai o blaladdwyr
• Llai o ychwanegion a chadwolion
• Dim cynhwysion GM
• Llai o ddefnydd o wrthfiotigau
• Ffermydd mwy gwydn
• Bwyd gwahanol o ran maeth
• Mae bwyta bwyd organig yn golygu cefnogi ffordd o ffermio sy’n gweithio i bobl ymhell i’r dyfodol – o ffermwyr allan yn y caeau i’r rhai sy’n bwyta gartref.

Mae iechyd pridd, planhigyn, anifail a dyn yn un ac yn anwahanadwy - Albert Howard

Er mwyn i gynnyrch bwyd gael ei labelu'n organig, rhaid i bob cam yn y gadwyn gyflenwi, o ffermwyr a phacwyr i broseswyr bwyd a siopau sy'n gwerthu cynhyrchion organig, fodloni safonau organig a'i brofi i gorff ardystio organig, fel Ardystiad Cymdeithas y Pridd.

Mae Tystysgrif Cymdeithas y Pridd yn ardystio dros 70% o fwyd organig yn y DU, sy’n golygu, lle bynnag y gwelwch y symbol organig, gallwch fod yn siŵr eich bod yn prynu:

Bwyd sy'n cynnwys llai o blaladdwyr. Y ffordd orau o leihau eich amlygiad i blaladdwyr mewn bwyd yw prynu organig. Bydd bwyd organig ardystiedig, gan gynnwys ffrwythau a llysiau, cynhyrchion bwyd wedi'u prosesu, yn gyffredinol, yn cynnwys llai o blaladdwyr.

Fel y soniwyd uchod, mae plaladdwyr yn cael eu henwi fel sbardun allweddol i ddirywiad pryfed a phryfed peillio. Mae tri chwarter ein cnydau bwyd yn dibynnu ar beillwyr, a hebddynt, ni fyddai gennym rai o’n hoff fwydydd, a’r rhai mwyaf maethlon, fel tatws, mefus, tomatos, coffi, siocled!

Llai o ychwanegion a chadwolion. Mae'r defnydd o ychwanegion a chymhorthion prosesu yn gyfyngedig iawn mewn organig. Mae safonau organig yn gwahardd:

• Brasterau hydrogenedig
• Lliwiau bwyd artiffisial dadleuol, melysyddion a chadwolion, fel tartrasin ac aspartame
• Ac atal ffrwythau a llysiau organig rhag cael eu golchi mewn clorin
• Dim cynhwysion GM: Mae systemau bwyd organig yn gwrthwynebu GM, am resymau amgylcheddol, iechyd a chymdeithasol, ac mae holl gynhwysion GM wedi'u gwahardd o dan safonau organig.

Mae eu gallu cyfyngedig, ynghyd â chost uchel cynhyrchu cnwd GM masnachol, yn golygu bod y dechnoleg yn aml yn cael ei thargedu at atebion proffidiol, ond tymor byr nad ydynt yn mynd i'r afael â'r achosion sylfaenol.

Bwyd a gynhyrchir gan ddefnyddio llai o wrthfiotigau. Mae'r gorddefnydd o wrthfiotigau mewn meddygaeth ddynol ac anifeiliaid yn tanseilio eu gallu i wella heintiau sy'n bygwth bywyd. Po fwyaf cynnil y defnyddiwn ein gwrthfiotigau, y mwyaf effeithiol y byddant yn parhau.

Gydag anifeiliaid fferm yn cyfrif am 30% o’r holl wrthfiotigau a ddefnyddir yn y DU, gall safonau ffermio organig, sy’n gwahardd y defnydd arferol o wrthfiotigau, helpu i leihau ymwrthedd gwrthficrobaidd a diogelu effeithiolrwydd y triniaethau hyn.

Bwyd o ffermydd mwy gwydn. Yn wyneb newidiadau ym mhatrymau tywydd ar blaned sy'n cynhesu, mae ffermydd organig yn fwy gwydn i effeithiau newid hinsawdd; mae priddoedd ar ffermydd organig yn storio hyd at ddwywaith cymaint o ddŵr, gan helpu i amddiffyn rhag llifogydd, a pherfformio'n well yn ystod sychder.

Yn fwy na hynny, oherwydd bod ffermydd organig yn fwy amrywiol, gan ddefnyddio dulliau fel amaeth-goedwigaeth i dyfu cnydau eraill, mae ffermwyr organig yn llai dibynnol ar lwyddiant un cnwd, gan gynnig dewisiadau amgen pe bai cnydau'n methu neu farchnadoedd cyfnewidiol.

Cynhyrchu bwyd sy'n wahanol o ran maeth. Mae'r gwaith caled y mae ffermwyr organig yn ei wneud i ofalu am eu cnydau yn talu ar ei ganfed o ran ansawdd y bwyd y maent yn ei gynhyrchu. Mae ymchwil wedi canfod gwahaniaethau maethol sylweddol rhwng ffermio organig ac anorganig.

Yn fwy na hynny, canfuwyd cnydau a gynhyrchwyd yn organig (grawnfwydydd, ffrwythau a llysiau) gyda hyd at 68% yn fwy o wrthocsidyddion nag anorganig, tra bod ffrwythau a llysiau organig yn cynnwys crynodiadau is o blaladdwyr a'r cadmiwm metel trwm gwenwynig.

Wedi'ch ysbrydoli i weld beth sydd yn y siop sy'n Organig? Cliciwch yma >> https://karrysdeli.com/collections/organic

Addasiad o erthygl gyda hawliau ysgrifenedig llawn gan y Soil Association ar y dudalen hon: https://www.soilassociation.org/take-action/organic-living/why-organic/